Τα πάντα για την Φωτοθεραπεία
Φωτοθεραπεία – Πότε ενδείκνυται;
Πράγματι η φωτοθεραπεία με υπεριώδη ακτινοβολία Β (NB-UVB στενού φάσματος) είναι μια από τις βασικές θεραπείες για τη λεύκη.
Είναι αποτελεσματική ειδικά για τη μη-τμηματική λεύκη και έχει αναδειχθεί ως μία από τις ασφαλέστερες και αποτελεσματικότερες θεραπευτικές αγωγές για αυτή την πάθηση.
ΠΟΤΕ ΟΜΩΣ;
Σε όποιον έχει βλαβες τους 2 πρώτους μήνες της εμφάνισης της Λεύκης; Όχι βέβαια!
Κρίνουμε σκόπιμο να ξεκαθαριστεί το θέμα “φωτοθεραπεία” και να δούμε τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της, καθώς και το αν είναι απαραίτητο και σωστό να την χρησιμοποιούμε σαν το μοναδικό όπλο κατά της λεύκης.
Πρόσφατες συστάσεις από το (VWG), Vitiligo Working Group, για την ένδειξη Φωτοθεραπείας στους ασθενείς της λεύκης είναι να χρησιμοποιούμε την φωτοθεραπεία (NB-UVB) όταν βεβαιωμένα έχουμε:
εκτεταμένη επιφάνεια βλαβών
ταχεία εξάπλωση της ασθένειας
σε ασθενείς με λιγότερο εκτεταμένες περιοχές βλαβών στους οποίους δεν ήταν αποτελεσματικές οι γνωστές τοπικές θεραπείες και χρησιμοποιήθηκαν σωστά
Άρα, λοιπόν, σε περιπτώσεις με 2-3 λευκά σποτ και με χρόνο διάρκειας της νόσου μερικούς μήνες, κατά το Vitiligo Working Group, δεν ενδείκνυται η φωτοθεραπεία αλλά κάποια από τις τοπικές φαρμακευτικές αγωγές, όσο και αν είναι ασφαλής και ενδείκνυται ακόμα και για μικρά παιδιά και εγκύους γυναίκες.
Ποιος είναι ειδικός για την Φωτοθεραπεία;
Η αναμονή και η μεταφορά στις Πανεπιστημιακές κλινικές οπού υπάρχουν, που σίγουρα είναι άριστοι γνώστες το προβλήματος είναι μια λύση.
Πρέπει όμως ο ασθενής να κάνει τις επιλογές του.
Πρέπει να βρει ποιος πραγματικά έχει…
1) Γιατρό με Εμπειρία και Εξειδικευμένη Κατάρτιση στη Λεύκη
Η εμπειρία και η εξειδίκευση αποκτώνται με μοναδική και επίμονη ενασχόληση για πολλά χρόνια, ΜΟΝΟ με ένα αντικείμενο, τη λεύκη, μαθητεύοντας δίπλα σε καλούς ειδικούς λευκολόγους και με μεγάλο πελατολόγιο αποκλειστικά ασθενών με λεύκη.
Όσοι διαθέτουν πολυετή ενασχόληση στη κοσμητική, αισθητική και κλασική δερματολογία και ενίοτε βλέπουν και ασθενείς με λεύκη, το αν μπορεί είναι και επαρκείς σε εμπειρία στο δύσκολο πρόβλημα της λεύκης το διαπιστώνει ο ασθενής με την κρίση του.
2) Τεχνογνωσία και γνώση του αντικείμενου και σωστό τρόπο αντιμετώπισης στη διάρκεια της εξέτασης
Στην διάρκεια της εξέτασης ο πελάτης έχει την διορατικότητα να τα διακρίνει στην 15 λεπτη εξέταση ενός κλασικού ιατρείου και στην ενδελεχή εξέτασή του στη διάρκεια των 90 λεπτών, τουλάχιστον, σε ένα οργανωμένο κέντρο λεύκης όπως το Vitiligo Center. Τα μηχανήματα μας:
- από το 1996 το πρώτο UVA (μόνο αυτό ύπαρχε τότε),
- από το 2007 την καμπίνα waldmann UV 100 L (Standard Version) την οποία χρησιμοποιούμε 17χρόνια!
3) Αποτελεσματικότητα της θεραπεία στους 2-3 πρώτους μήνες
Η αποτελεσματικότητα της θεραπείας είναι εκπληκτική με τα δικά μας εξατομικευμένα σκευάσματα (με κριτήρια την περιοχή, το χρόνο νοσήσης την ηλικία, φωτότυπο κτλ). Η βελτίωση είναι από 30% έως 70% στο πρώτο τρίμηνο ΧΩΡΙΣ ΦΩΤΟΘΕΡΑΠΕΙΑ.
Όταν, όμως, είναι ανθεκτική και σε μεγάλες ή δύσκαμπτες επιφάνειες, τότε την χρησιμοποιούμε με ένα χαμηλό κόστος (αλλαγή και συντήρηση λαμπών, έξοδα τεχνικού κλπ) καθ’ όλη την διάρκεια της θεραπείας των πελατών μας.
Μηχανήματα που χρησιμοποιούμε για την φωτοθεραπεία
Η βέλτιστη συχνότητα χορήγησης της φωτοθεραπείας NB-UVB είναι 2 με 3 φορές την εβδομάδα και ο φωτότυπος του δέρματος του κάθε ασθενούς παίζει σημαντικό ρόλο στο μέγιστο αριθμό έκθεσης σ’ αυτή την ακτινοβολία.
Όσον αφορά στις συνδυαστικές θεραπείες (αντιοξειδωτικά ή κορτικοστεροειδή από το στόμα), στόχος τους είναι η σταθεροποίηση των βλαβών της λεύκης και ο ταχύτερος επαναχρωματισμός. Τέλος, με τις συνδυαστικές θεραπείες, όπως η χρήση των γαληνικών μας σκευασμάτων, επιτυγχάνεται μειωμένος αριθμός συνεδριών φωτοθεραπείας και μειωμένες παρενέργειες.
Άρα, λοιπόν, σε 2-3 λευκά σποτ, με χρόνο διάρκειας της νόσου μερικούς μήνες, κατά το Vitiligo Working Group, δεν ενδείκνυται η φωτοθεραπεία, αλλά κάποια από τις τοπικές φαρμακευτικές αγωγές, όσο και αν η χρήση είναι ασφαλής και ενδείκνυται ακόμα και σε μικρά παιδιά ή εγκύους γυναίκες.
Φωτοθεραπεία στα γεννητικά όργανα
Η λεύκη μπορεί να επηρεάσει όλα τα μέρη του σώματος συμπεριλαμβανομένων των γεννητικών οργάνων, εμφανίζεται σε ένα υψηλό ποσοστό και των δυο φίλων, σε διάφορες ανατομικές περιοχές, όπως το δέρμα του οσχέου, στο πέος, στη βάλανο στους άνδρες και του αιδοίου και όλων των περιοχών του κόλπου στις γυναίκες καθώς και στον πρωκτό και στα 2 φύλα.
1. Τα γεννητικά όργανα καταλαμβάνονται από βλάβες λεύκης και η μορφή αυτή εμπίπτει στην κατηγορία των «βλεννογονοδερματικών».
2. Αυτή η μορφή της λεύκης είναι δυσκαμπτότερη στη θεραπεία και ο θεράπων ιατρός πρέπει να φροντίσει για τον έλεγχο της εξάπλωσης της.
3. Η λεύκη δεν είναι κοινή δερματική πάθηση και μερικοί γιατροί δεν μπορούν να έχουν μια ασφαλή διάγνωση της λεύκης χρησιμοποιώντας τη βοήθεια της λάμπας του wood και καταφεύγουν στη βιοψία με αποτέλεσμα συχνά να έχουμε koebner και επέκταση του προβλήματος.
Θεραπεία
1. Λόγω της ιδιαίτερης ευπάθειας των γεννητικών οργάνων, η θεραπεία της λεύκης στα γεννητικά όργανα δεν πρέπει να γίνεται με θεραπεία με ψωραλένια και με άμεση ακτινοβολία.
2. Η χρήση της φωτοθεραπείας μπορεί να θεωρηθεί επικίνδυνη λόγω της ευαισθησίας του πέους και των όρχεων αλλά και του κόλπου και του αιδοίου ειδικά στην υπεριώδη ακτινοβολία και στη θερμότητα. Είναι γνωστό ότι μία αύξηση της θερμοκρασίας στο εσωτερικό του όρχεων σχετίζεται άμεσα με τη μείωση της παραγωγής σπέρματος. Πιστεύεται ότι η συνεχώς αυξημένες θερμοκρασίες στα γεννητικά όργανα των ανδρών μπορεί να οδηγήσει στην ανάπτυξη στειρότητας μακροπρόθεσμα.
Φωτοθεραπεία – Παρενέργειες
Ας μελετήσουμε μαζί τις παρενέργειες της φωτοθεραπείας
Η ακτινοβολία ΝΒUVB είναι σχετικά ασφαλής και αυτός είναι ένας από τους κύριους λόγους για τους οποίους θεωρείται η πρώτη επιλογή θεραπείας για τη γενικευμένη λεύκη σε ενήλικες, καθώς και σε παιδιά. Αυτό συμβαίνει διότι το Excimer Light 308 μπορεί εστιάζεται στα σημεία των βλαβών καλύτερα. Όμως, πρώτον λόγω του κόστους ο αριθμός των μηχανημάτων είναι περιορισμένος, άρα αποκλείεται η μεταφορά κατ οίκον και, δεύτερον, οι πιθανότητες τοπικού ερεθισμού είναι πολλές και αυτό θα το διαπιστώσετε με την πρώτη συνεδρία!
Έξαλλου, όλα τα μηχανήματα που υπάρχουν στην Ελλάδα είναι Excimer Light και οχι Excimer Laser που προφανώς έχει καλυτέρα αποτελέσματα από το Excimer Light και σαφέστατα πολλαπλάσια τιμή. Οι συγκρίσεις, λοιπόν, για καλύτερη αποτελεσματικότητα μεταξύ Excimer Light και NBUVB δεν ισχύουν.
Απεναντίας, θα έλεγα, το Excimer Light υστερεί, δεδομένου ότι στα κέντρα μας έχουμε 200 μηχανήματα 311 nm NBUVB που λειτουργούν ακίνδυνα σε όλη την Ελλάδα με ελάχιστες παρενέργειες, σε κάποιο μικρό αριθμό ασθενών, κυρίως από απροσεξία ή υπερβάλλοντα ζήλο των ασθενών.
Οι παρενέργειες από το Excimer Light 308 nm ακτινοβολίας NBUVB 311nm σε ασθενείς με λεύκη είναι οι ακόλουθες:
Βραχυπρόθεσμα
- Ερύθημα (ερυθρότητα)
- Φαγούρα
- Φουσκάλες
- Εξάνθημα
- Ξηροδερμία
- Έρπης
- Αύξηση του μαυρίσματος περιμετρικά των κηλίδων λεύκης
- Κερατίτιδα και επιπεφυκίτιδα
Το πρωτόκολλο προστασίας των ματιών κατά τη διάρκεια της έκθεσης σε υπεριώδη ακτινοβολία πρέπει να ακολουθείται αυστηρά.
Μακροπρόθεσμος κίνδυνος
Παραμένει ασαφής και οι ερωτήσεις σχετικά με τον κίνδυνο καρκινογένεσης, έστω και σαν σπάνιο φαινόμενο, από τη UVB παραμένουν αναπάντητες.
Τώρα, καθώς η ανάπτυξη του καρκίνου του δέρματος σε ασθενείς με λεύκη φαίνεται να είναι πολύ σπάνια, είναι λογικό να επικρατεί η πεποίθηση ότι χρήση της NBUVB σε ασθενείς με λεύκη τους κάνει να αισθάνονται ασφαλείς για τον κίνδυνο κακοήθειας.
Ποια είναι η αλήθεια για την Φωτοθεραπεία
Καταρχάς να ξεκαθαρίσουμε ότι το Excimer Laser (308 nm), σύστημα έντονου παλμικού φωτός, δεν υπάρχει στην Ελλάδα.
Υπάρχουν συσκευές Excimer 308 nm lamp, που σαφώς δεν είναι το ίδιο και η χρήση του περιορίζεται μόνο στα ιατρεία μιας και το κόστος είναι απαγορευτικό για ενοικίαση.
Στα παιδιά, η λεύκη σταματά να εξελίσσεται μετά από 12 εβδομάδες θεραπειών με NB-UVB, σύμφωνα με τους κατασκευαστές των μηχανημάτων και αρκετούς θεράποντες, ενώ σημαντικός επαναχρωματισμός συνηθέστερα επιτυγχάνεται, κατά την άποψή μας, όταν τελειώσουν οι θεραπείες ενός έτους.
Στους φωτότυπους Ι και ΙΙ (ειδικά στον Ι) ο χρόνος σημαντικού επαναχρωματισμού είναι πολύ μεγαλύτερος.
Είναι βέβαιο ότι η φωτοθεραπεία NB UVB θεωρείται το “χρυσό” στάνταρ στη θεραπεία της λεύκης.
Τα αποτελέσματα στο πρόσωπο και τον κορμό είναι σαφώς καλυτέρα και σε μικρότερα χρονικά διαστήματα, ιδίως για μεγάλους φωτότυπους.
Η κατάρτιση και η εμπειρία ενός υποτιθέμενου ειδικού στη λευκή δεν συνάδει με την καθιέρωση της φωτοθεραπείας σαν το μοναδικό τρόπο αντιμετώπισης της λευκής.
Τα αποτελέσματα στα άκρα είναι ικανοποιητικά μετά την παρέλευση ενός έτους τουλάχιστον – πολλές φορές και περισσότερο.
Εδώ απαιτείται υπομονή και επιμονή ώστε να επιτευχθεί ο επαναχρωματισμός. Αυτό πρέπει να τονισθεί γιατί το επιβάλει η μακροχρόνια εμπειρία στη φωτοθεραπεία.
Από τα κυλιόμενα περιστατικά αναφέρονται αρκετές περιπτώσεις εγκαυμάτων (ιδίως στο πρόσωπο) από την στεχευμένη φωτοθεραπεία με 308nm ιδίως σε μικρούς φωτότυπους.
Είναι απαράδεκτη η αντιμετώπιση περιστατικών 2 -3 βλαβών στο πρόσωπο ή στο σώμα, σχετικά προσφάτων, αποκλειστικά με φωτοθεραπεία.
Ποιοι είναι οι «πολύ αργά ανταποκρινόμενοι» στο χρόνο της φωτοθεραπείας;
Σε μια μελέτη 579 ασθενών, οι Cabrera et al. προσπάθησαν να αναπτύξουν ένα μοντέλο πρόβλεψης για το ποσοστό απόκρισης της μη-τμηματικής λεύκης στη φωτοθεραπεία NB-UVB. Τα ποσοστά της ανταπόκρισης ταξινομήθηκαν ως εξής: πολύ ταχεία, ταχεία, μέση, αργή ανταπόκριση και τέλος τα μη ανταποκρινόμενα περιστατικά ή πολύ αργά ανταποκρινόμενα.
Έτσι, οι συγγραφείς ανέφεραν μια νέα υποομάδα που δεν ανταποκρίθηκαν στις πρώτες 48 συνεδρίες ως «αργά ανταποκρινόμενους». Τέλος, η επιτροπή της VWG vitiligo working group, σε μερικούς ασθενείς παρατήρησε μια ομάδα βραδύτερη. Δηλαδή, με ανταπόκριση σε τουλάχιστον 72 συνεδρίες NB-UVB («πολύ αργά ανταποκρινόμενους»).
Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι κάνουμε 72 συνεδρίες. ΔΗΛΑΔΗ μετά τον έκτο μήνα αγωγής μπορούμε, για κάποιες ομάδες, να κατατάξουμε την αποτελεσματικότητα της φωτοθεραπείας!
Απαιτείται ειδική προστασία κατά τη διάρκεια της θεραπείας:
- στο πρόσωπο (μάτια)
- τα αρσενικά γεννητικά όργανα και οι θηλές πρέπει να προστατεύονται για να μειωθεί ο κίνδυνος κακοήθειας των γεννητικών οργάνων
- ένα αντηλιακό πρέπει να εφαρμόζεται για να τις προστατεύει από εγκαύματα.
Γιατί η φωτοθεραπεία δεν αποτελεί το μοναδικό τρόπο για την αντιμετώπιση της λεύκης στα Vitiligo centers
Η πραγματικά πολυετής μας εμπειρία στο αντικείμενο στα κέντρα μας οφείλεται στα παρακάτω:
Η αγορά καμπίνας ολόσωμης της waldmann έγινε το 2007!
Αυτή την καμπίνα waldmann την χρησιμοποιούμε 17 χρόνια!
Τέλος, οι φορητές συσκευές NB UVB εισάγονται εδώ και 20 χρόνια από το εξωτερικό και διατίθενται στους πελάτες μας σε χαμηλό κόστος (αλλαγή και συντήρηση λαμπών, έξοδα τεχνικού κλπ) καθ’ όλη τη διάρκεια της θεραπείας τους στο χώρο τους ή στο χώρο μας.
Άρα, λοιπόν, έκτος των Πανεπιστημιακών κλινικών στην Ελλάδα, είμαστε οι πρώτοι που χρησιμοποιήσαμε φωτοθεραπεία.
Είμαστε στο χώρο της λεύκης εδώ και 30 χρόνια και πιστεύουμε ότι με το συνδυασμό των εξατομικευμένων γαληνικών μας φαρμάκων είμαστε οι μοναδικοί που υποσχόμεθα σίγουρη βελτίωση από το πρώτο δίμηνο και κρατάμε την υπόσχεσή μας.
Τώρα όπου χρειάζεται χρησιμοποιούμε συνδυαστικά ΚΑΙ την φωτοθεραπεία, με ένα χαμηλό κόστος (αλλαγή και συντήρηση λαμπών, έξοδα τεχνικού κλπ).